Pearry Green.

Qulqulluun Yohaannis boqonnaa 1:19-21 irratti haasaa hawwataa armaan gadii Yohaannis cuuphaa fi namoota luboota tokko tokko gidduutti galmeessee jira,

19 Yeroo Yihudoonni Yerusaalemii lubootaa fi Lewoota Yohannisitti erganii, “Ati eenyu?” jedhanii isa gaafachiisanitti, Yohannis,
20 utuu hin haalin, “Ani Kristos isa abdachiifame miti” jedhee mul'isee dhugaa ba'e.
21 Warri ergamanis deebisanii, “Amma ati eenyu? Ati Eliyaasii?” jedhanii isa gaafatan. Inni immoo, “Waawuu ani isa miti” jedhe. Isaan, “Ati raajichaa ree?” ittiin jennaan, “waawuu” jedhee deebise.

Luboonni fi Lewwoonni kun waa’een Yohaannis wanti hundi adda akka ta’e argan - ergaan isaa gaabbii, uffata isaa gogaa gaala, nyaata inni awwaannisaa fi damma bosonaa illee. Lallabuuf gara Mana Qulqullummaatti kan hin buune ta’us, tajaajilli isaa bu’a qabeessa ta’uusaa hubataniiru. Nama ormaa lafa onaa kanaan waan ajaa’ibsiifataniif deebii barbaadan; kanarraa ka’uun gaaffiin “ati Eliyaas?” Raajiin guddaan inni dhumaa namoonni kun waa’ee isaa beekan Miilkiyaas, kan ergaan isaa gara waggaa dhibba afur dura dhaga’amee ture. Yihudoonni amantii qaban kun Miilkiyaas 4:5 sirriitti kan beekan si’a ta’u, Yohaannis raawwii kutaa raajii sanaa kanaa ta’uu danda’a jedhanii yaadan...

5 Kunoo, guyyaan koo inni guddaanii fi inni sodaachisaan sun utuu hin dhufin dura ani Eliyaas raajicha isiniif nan erga.

Garuu raajii sana ta’uu isaa yeroo gaafataman ifatti “Lakki” jedheera. Achiis Yohaannis raawwii Seera Keessa Deebii 18 bakka Museen raajiin “akka” Musee ofii isaatii isaanitti ergame akka jiru dubbate ta’uu danda’a jedhanii yaadan. Yohaannis gaaffii kanaaf haaluu diriiraa yeroo kennu iccitiin sun gadi fagoo ta’e. Hayyee, Yohaannis ‘waan hundumaa deebisuuf’ raajii ta’uu isaa haaleera; amma “raajii akka Musee” ta’uu isaa ni haale. Dhuguma eenyu ture? Caaffata qulqullaa’oo guutummaatti hubachuu dhabuun abbootiin amantii isa gaafatan osoo inni “isa dibame” - Masiihicha ta’ee?. Gaaffii kanaaf “eeyyee” fi “lakki” jedhee deebiseef, “eeyyee” Waaqayyoon kan dibame ta’uu isaa fi “lakki”, “isa dibame” akka hin turre. Dhumarratti, jaamummaa hafuuraa isaanii keessatti luboonni fi Lewwoonni “Ati eenyu?” Osoo hin shakkiin Yohaannis cuuphaa (Qulqulluu Yohaannis 1:23 keessatti) innis Caaffata Qulqullaa’oo keessatti of ibseera, Isaayaas 40:3 irratti raajii isaan bira darban isaan akeekee, akkas jedhee,

3...Waaqayyoof karaa tolchaatii haraa, lafa duwwaa keessattis karaa gooftaan...

Yohaannis waa’ee ofii isaa dhugaa ba’aa turee? Lakki. Yohaannis waa’ee Caaffata Qulqullaa’oo dhugaa ba’aa ture Caaffanni Qulqullaa’oon immoo waa’ee isaa dhugaa ba’aa ture. Inni raawwii Caaffata Qulqullaa’oo sanaa isa mudaa hin qabne ture.

Amma Isaayaas dubbatee ture (Isaayaas 40:3) namni tokko akka sagalee lafa onaa keessatti iyyee dhufa. Yohaannis Cuuphaan “sagalee” sana ture. Akkasumas, Miilkiyaas 3:1 akkas jedha,

1 Waaqayyo gooftaan maccaa, “Kunoo, ani ergamaa koo isa karaa anaaf qopheessu of dura nan erga; dingatas gooftichi inni isin barbaaddan sun gara mana qulqullummaa isaa in dhufa; kunoo, ergamaan kakichaa inni isin hawwitan sun in dhufa” jedha.

Ammas, Yohaannis cuuphaan ergamaa sana ture kan dursee fiiguuf ergame, osoo Gooftaan akka tasaa gara Mana Qulqullummaa isaa hin dhufin dura. Yohaannis, Caaffata Qulqullaa’ootiin eenyu akka ta’e beeka ture tajaajilli isaas maal godha ture? Garuu silaa eenyu akka ta’e ni beekna turre?

----
Amma, Yesus Yohaannis cuuphaa akkamitti akka adda baase haa ilaallu. Ilma Namaa ta’ee of mul’isuu keessattis tajaajila Yohaannis Dubbicha keessa kaa’eera. Maatewos 17:9-13 tajaajila Eliyaas raajii Miilkiyaas 4:5, fi tajaajila Yohaannis cuuphaa ilaalchisee haasawa Yesus duuka buutota wajjin godhe armaan gadii galmeessa. Kutaa Caaffata Qulqullaa’oo kana keessatti Yesus Eliyaas gara fuulduraatti tajaajilli isaa waan hundumaa deebisuuf ta’e adda baasee ibsa, achiis Yohaannis cuuphaa adda baasee ibsa akka Eliyaas isa Jalqaba dhufaatii Kiristoos dura deemu.

9 Isaan gaaricha irraa utuu gad bu'uutti jiranii Yesus, “Ilmi namaa du'ee warra du'an keessaa hamma kaafamutti, mul'ata argitan kana nama tokkotti iyyuu hin himinaa!” jedhee bartoota isaa abboome.
10 Kana booddee bartoonni, “Egaa maaliif barsiisonni seeraa, ‘Eliyaas dura dhufuutu ta'a’ jedhu?” jedhanii isa gaafatan.
11 Yesus immoo deebisee, “Eliyaas waan hundumaa iddootti deebisuudhaaf dhufuun isaa beekamaa dha.
12 Ani garuu, Eliyaas kanumaan dura iyyuu akka dhufe isinittan hima; namoonni waanuma jaallatan isa irratti hojjetan malee isa hin hubanne; ilmi namaas immoo akkasuma harka isaaniitti dhiphachuuf jira” isaaniin jedhe.
13 Yommus bartoonni waa'ee Yohannis cuuphaatiif isaanitti dubbachuu isaa in hubatan.

Yohaannis cuuphaan, egaa, dhuguma nama hafuura Eliyaas qabu ture, dhufaatii Gooftaa Yesus Kiristoos isa jalqabaa dura fiige. Garuu inni waan hundumaa deebisuudhaaf “Eeliyaas sana” MITI. Ta’us namoonni yeroo sanaa baay’ee amantii qaban, Barreessitoonni fi Fariisonni, Masiihii barbaadanillee, Isa, yookaan nama isa dursu hin beekne. Yesus akka isaan hin goone mirkaneessee, Waaqayyo nama jabaa erguun akka danda’amu argisiiseera akkasumas namoota amantii addunyaa kanaa illee osoo hin hubatin hafa.

Yohaannis dursaa yoo ta’e garuu, nama dursaa ta’uu isaa beekuun barbaachisaa ta’uu qaba, yoo kana hin taane Waaqayyo akkasumaan isa erga ture. “Nama dursaa” adda baasuu dhabuun EENYU fi MAAL adda baasuu dhabuutti nama geessa isa duukaa fiiga. Seminaariiwwan ti’ooloojii keessattillee Yohaannis dursaa akka ture ni barsiifama, garuu sababni dursaa akkasii barsiisa isaanii keessatti badeera. Haalli yeroo sanaa “kan dursaa” akka dhufu gaafata ture sabni sun wanta Waaqayyo abdachiise akka argatan ‘qopheessuuf’.

Kutaalee hiikaman kanneen...
"The Acts of the Prophet."
by Pearry Green

Akkaawuntii guutuu dubbisaa (PDF Ingilizii)...
  "The forerunners." - Pearry Green.

Waaqayyo gooftaan maccaa, “Kunoo, ani ergamaa koo isa karaa anaaf qopheessu of dura nan erga; dingatas gooftichi inni isin barbaaddan sun gara mana qulqullummaa isaa in dhufa; kunoo, ergamaan kakichaa inni isin hawwitan sun in dhufa” jedha.

Miilkiyaas 3:1

Kunoo, guyyaan koo inni guddaanii fi inni sodaachisaan sun utuu hin dhufin dura ani Eliyaas raajicha isiniif nan erga.

Ani dhufee, lafa abaarsaan rukutee akkan hin balleessinetti, inni garaa abbootaa gara ijoollee isaaniitti, garaa ijoollees gara abboota isaaniitti in deebisa” jedha.

Miilkiyaas 4:5,6